Belangrijke onderdelen in het aircoserviceapparaat voor goed vacumeren: “Genormeerde vochtigheidsfilters en een vacuümpomp met de juiste capaciteit.” (Foto: Dometic)
Vacumeren is een belangrijk onderdeel van een airco servicebeurt. Door goed vacumeren verwijder je vocht en NCG (niet condenseerbare gassen) zoals stikstof en zuurstof. Dat vacumeren moet diep en lang genoeg, anders kan het achtergebleven vocht het koudemiddel en de olie verzuren.
Dat kan allerlei vervelende consequenties hebben, vertellen diverse airco-trainers en -experts ons. Zo kan slecht/onvoldoende vacumeren zorgen voor:
- Overmatige slijtage van de compressor door slechte smering;
- Zeer hoge persdruk- en persgastemperatuur doordat NCG zich verzamelen in de condensor;
- Verhoogd energieverbruik;
- Kans op uiteenvallen van koudemiddel en smeerolie.
- Vocht (waterdamp) dat verstoppingen veroorzaakt doordat het expansie-orgaan dichtvriest.
- Een droger die eerder verzadigd raakt.
Hoe diep vacumeren?
Duidelijk; diep en lang genoeg vacumeren dus. Hoe diep? “Minder dan 270 Pascal”, horen we van trainer Versteeg. Ook Dometic en Explora noemen die waarde.
En hoe lang?
Als het over de duur van het vacumeren gaat, luisteren we eerst even naar Daniël Hagen van Dometic: “Door te vacumeren breng je het kookpunt van het vocht in je systeem omlaag. Zo kan het er dus bij werkplaatstemperatuur uitkoken.”
Een pannetje water op het vuur is ook niet zomaar weggekookt.
Maar dat heeft wel tijd nodig. Een pannetje water op het vuur is ook niet zomaar weggekookt. En hoe groter de pan, hoe langer het duurt.
“Dus een grotere airco-installatie moet je langer vacumeren. Daarom houden wij een uur per kilo aan. Heb je een installatie waar 500 gram koudemiddel in moet, dan vacumeer je een half uur.”
“Dertig minuten voor een wat groter systeem”, horen we ook van Rocartech, en Nissens. En: “De STEK-regels van vroeger zeiden 30 minuten”, zegt René van Arkel van Explora.
Trainer Versteeg zegt: “Als ook na een half uur met stilstaande pomp, dit noemen we de standtijd, een vacuüm aanwezig is van minder dan 270 Pa, kan je aannemen dat NCG en vocht voldoende verwijderd zijn.”
Kan vacumeren van de airco niet sneller?
Tip van Lesley Kraak van Tech360 voor wie toch iets sneller wil: “Je kan dat verdampen ondersteunen door het systeem met een föhn te verwarmen.”
Of je stapt over op een aircoservicemachine van Stokvis.
Directeur Arian van den Berg zegt namelijk: “In tegenstelling tot wat de meeste mensen denken is een half uur vacumeren niet per se noodzakelijk. Robinair-machines zijn uitgerust met de zogenoemde Deep Recovery-functie. Daarmee wordt de vacumeertijd verkort tot slechts 5 minuten! Dit is een unieke functie waar Robinair patent op heeft.”
Voor de aanschaf wel even goed doorvragen naar die functie. Dometic geeft achtergrondinformatie op dit gebied: “Voor de vacuümpomp in je serviceapparaat geldt niet: hoe groter hoe beter.
Een te grote pomp zorgt ervoor dat het vacuüm razendsnel toeneemt en dat de grootste vochtigheid en NCG snel wordt verwijderd.
Maar het brengt ook het gevaar met zich mee dat het vocht in leidingen en slangen bevriest. Dat vers gevormde ijs smelt zeer langzaam. Daardoor ontstaat er na korte tijd opnieuw vocht in het systeem.”
Vacumeren als lektest
“Houdt het aircosysteem het vacuüm niet vast, dan is het lek”, zegt René van Arkel van Explora.
Om hele kleine lekjes, ook wel microlekjes genoemd, te vinden moet je afpersen met formeergas.
Maar: “Met alleen een lektest onder vacuüm heb je niet de garantie dat het systeem lekvrij is”, zegt Maurits Golüke namens CBX.
“Hele kleine lekjes, ook wel microlekjes genoemd, neem je dan niet waar”, zegt Johan Versteeg. “Om die te vinden moet je afpersen met formeergas. De waterstofmoleculen daarin zijn de kleinsten die we kennen, die kun je met een detector buiten het systeem signaleren.”
Antwoorden op meer aircovragen
We vroegen de aircospecialisten meer dan alleen over vacumeren. Hoe voorkom je bijvoorbeeld verontreiniging van koudemiddel? Laat je alles aan je aircoserviceapparaat over of bedien je het handmatig? En: welke olie gebruik je? De antwoorden en adviezen vind je hier.